Trường Đại học Xây dựng và Trường Đại học Quốc gia Seoul, Hàn Quốc tiếp tục hợp tác nghiên cứu các mô hình thu gom, xử lý, sử dụng nước mưa

Hiện nay, tại các thành phố lớn tại Việt Nam như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, tốc độ đô thị hóa đang diễn ra với tốc độ khá cao dẫn đến sự tăng dân số tại các đô thị. Đô thị hóa và dân số tăng gây áp lực lên hệ thống hạ tầng của các thành phố trong đó có hệ thống cấp nước cũng như nguồn cung cấp nước. Theo Hội Cấp thoát nước Việt Nam, lượng nước khai thác sử dụng cho các đô thị hiện nay khoảng 6 triệu mét khối/năm, trong đó khoảng 30% nguồn nước cung cấp cho các đô thị được khai thác từ nguồn nước ngầm. Sự khai thác nước ngầm với cường độ lớn tại các đô thị đã dẫn đến tình trạng suy thoái, cạn kiệt, chất lượng nguồn nước ngầm cũng ngày càng suy giảm. Nguồn nước mặt cung cấp cho các đô thị cũng ngày càng khan hiếm, và đặc biệt là ngày càng bị ô nhiễm bởi các loại chất thải khác nhau, gây nhiều hiểm họa cho sức khỏe người sử dụng. Quá trình đô thị hóa nhanh chóng cũng làm gia tăng áp lực lên hệ thống thoát nước tại các đô thị, đặc biệt là vào mùa mưa, do lượng nước mưa đổ về các tuyến cống quá lớn, dễ dẫn tới sự quá tải, gây úng ngập.

Viện Khoa học và Kỹ thuật Môi trường, Trường Đại học Xây dựng đã tiến hành các nghiên cứu hướng tới các giải pháp thoát nước đô thị bền vững, theo phương thức quản lý tổng hợp nguồn nước, áp dụng các giải pháp kỹ thuật và quản lý để giải quyết các vấn đề trên. Trong chu trình tuần tuần hoàn của nước, nước mưa đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nước bốc hơi từ biển, hồ, mặt đất, cây cỏ lên trên cao, gặp không khí lạnh tạo thành mưa rơi xuống mặt đất, thấm xuống nguồn nước ngầm hoặc lưu lại sông, hồ và cung cấp cho hoạt động của con người. Nếu quản lý tốt nguồn nước mưa, chúng ta sẽ có một lượng nước quý báu để bổ sung cho nguồn nước ngầm, tiết kiệm nước phải khai thác từ các dòng sông và trừ trong lòng đất, đồng thời giảm úng ngập do tránh được nước mưa tập trung nhanh trong thành phố.

Từ năm 2010, Viện Khoa học và Kỹ thuật Môi trường, Trường Đại học Xây dựng và Trung tâm Nước mưa, Trường Đại học Quốc gia Seoul, Hàn Quốc đã hợp tác thực hiện đề tài nghiên cứu ”Thử nghiệm thu gom, xử lý và tái sử dụng nước mưa trong đô thị’’. Nước mưa được thu gom từ mái một số tòa nhà trong khuôn viên trường Đại học Xây dựng, với diện tích thu gom xấp xỉ 800 m², sau đó chảy theo các đường ống dẫn vào các bể chứa. Hệ thống gồm các công trình và thiết bị như các đường ống thu và dẫn nước mưa, thiết bị tách nước mưa đợt đầu, bể chứa nước mưa, hệ thống xử lý nước mưa bằng công nghệ màng vi lọc (MF), mạng lưới đường ống phân phối nước tới các vòi uống nước trực tiếp.

Nhóm nghiên cứu cũng đã tiến hành lắp đặt hàng chục hệ thống thu gom, xử lý và cung cấp nước mưa cho các hộ gia đình nghèo, nhà trẻ, trạm y tế ở vùng nông thôn tại ngoại thành Hà Nội, Hà Nam.

Kế thừa kinh nghiệm từ ngàn năm của ông cha ta trong thu gom, lưu trữ và sử dụng nước mưa, tham khảo kinh nghiệm của các nước khác và nghiên cứu, các tác giả khuyến cáo áp dụng các giải pháp đồng bộ như thu gom, xử lý và tái sử dụng nước mưa trong đô thị theo mô hình phân tán, tăng cường lưu trữ nước mưa, thấm và bổ cập cho nguồn nước ngầm, tiết kiệm nước trong sử dụng, xử lý và tái sử dụng nước thải, để giải quyết vấn đề khan hiếm nước sạch cấp cho đô thị, suy thoái nguồn nước ngầm, đồng thời góp phần quan trọng để giảm thiểu tình trạng úng ngập trong thành phố, thiết thực góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống ở các đô thị, phục vụ mục tiêu phát triển đô thị bền vững và thích ứng với biến đối khí hậu.

Năm 2015, tiếp tục các hoạt động hợp tác, Trường Đại học Xây dựng, phối hợp cùng với Trường Đại học Tổng hợp Seoul, Hàn Quốc và Công ty Eco-Protect, Hàn Quốc triển khai mô hình pilot trình diễn công nghệ mới, Ozone hóa, xử lý nước cấp và nước thải (Dự án H.O.P.S). Nội dung chính của dự án: (1) Nghiên cứu lắp đặt hệ thống xử lý nước mưa thành nước uống trực tiếp, với công nghệ khử trùng bằng Ozon. Đánh giá kết quả vận hành. (2) Nghiên cứu lắp đặt hệ thống xử lý nước thải của tòa nhà Thí nghiệm trường ĐHXD với công nghệ Ozon hóa. Nước thải sau xử lý có thể đạt tiêu chuẩn thải ra môi trường hoặc tái sử dụng trong tưới cây. Đánh giá kết quả vận hành. (3) Địa điểm lắp đặt mô hình xử lý nước mưa: trên nóc bể nước mưa hiện có, Viện KHKTMT. Mô hình xử lý nước thải: trên nóc và cạnh bể tự hoại hiện có, sau Nhà thí nghiệm 10 tầng. Cụm vòi uống nước trực tiếp cho GV và SV: sảnh tầng 1 Nhà thí nghiệm.

Bên cạnh Dự án HOPS, Viện KHKTMT, Trường ĐHXD cùng ĐHQG Seoul cũng bắt đầu triển khai Dự án Tăng cường năng lực về nghiên cứu nước mưa (S.I.R), do Cơ quan Hợp tác và Phát triển Hàn Quốc KOICA tài trợ. Thời gian thực hiện: 12 tháng (3/2015 – 3/2016). Mục tiêu dự án: (1) Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cộng đồng, sinh viên trường đại học. (2) Lắp đặt một số hệ thống thu gom nước mưa trình diễn tại các vùng kham hiếm nước sạch tại Việt Nam. Hướng dẫn, bồi dưỡng kỹ năng cho cư dân về công nghệ thu gom, xử lý, cách thức sử dụng nước mưa. Quan trắc tại các địa điểm đã lắp đặt. (3) Tăng cường năng lực nghiên cứu và giảng dạy về sử dụng nước bền vững.

Các nội dung chính của Dự án: (1) Lồng ghép nội dung thu gom nước mưa vào các hoạt động đào tạo, nghiên cứu ở Trường Đại học Xây dựng, Việt Nam. (2) Thực hiện các nghiên cứu về thu gom nước mưa. (3) Lựa chọn, lắp đặt hay nâng cấp một số hệ thống thu gom nước mưa tại các vùng khan hiếm nước sạch. (4) Quan trắc các hệ thống nước mưa đã được lắp đặt. Khảo sát, đánh giá sự thay đổi nhận thức, tổ chức tập huấn cho người dân quản lý hệ thống nước mưa. (5) Lắp đặt một số hệ thống thu gom nước mưa cho một số trường học,trung tâm y tế, quan trắc hoạt động của hệ thống. (6) Tổ chức các chương trình tình nguyện lắp đặt hệ thống nước mưa và trao đổi khoa học giữa cán bộ, sinh viên Hàn Quốc và Việt Nam. (7) Báo cáo kết quả nghiên cứu ở một số Hội nghị, Hội thảo quốc tế có liên quan.

Viện KHKTMT cũng kết nối dự án này với các hoạt động nghiên cứu đang triển khai tại Trường ĐHXD về Mái nhà Xanh, Công trình Xanh, Thu hồi tài nguyên và Phát triển đô thị bền vững, …

Sáng ngày 27/3/2015, tại Trường Đại học Xây dựng, Viện Khoa học Kỹ thuật Môi trường (IESE) cùng với Trung tâm Nghiên cứu Nước mưa, Trường Đại học Quốc gia Seoul, Công ty Eco-protect, Hàn Quốc, cùng các đối tác, đã long trọng tổ chức Lễ Khánh thành, đưa vào sử dụng hệ thống xử lý nước mưa thành nước uống trực tiếp, với công nghệ Ozone H.O.P.S và Lễ ký kết triển khai thực hiện dự án Tăng cường năng lực về nghiên cứu nước mưa. Đến dự buổi lễ có GS. TS. Phan Quang Minh, Phó hiệu trưởng Trường ĐHXD, đại diện Cục Hạ tầng Kỹ thuật, Bộ XD, Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam, Tổ chức KOICA Việt Nam, Văn phòng Bộ Môi trường Hàn Quốc MEV, Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam, lãnh đạo Khoa KTMT, Viện KHKTMT, các phòng-ban trong trường, đông đảo CB-GV của Khoa KTMT, Viện KHKTMT, các em sinh viên, Đài truyền hình VTV, các tạp chí chuyên ngành.

Những dự án này là cơ hội tốt để Viện KHKTMT cũng như Khoa KTMT, Trường Đại học Xây dựng nâng cao chất lượng đào tạo, tăng cường năng lực chuyên môn, hội nhập quốc tế, cũng như nâng cao vị thế của mình và phát huy vai trò, trách nhiệm với cộng đồng.

PGS. TS. Nguyễn Việt Anh

Viện trưởng,

Viện Khoa học và Kỹ thuật Môi trường, trường Đại học Xây dựng

GS. TS. Phan Quang Minh, Phó hiệu trưởng Trường ĐHXD phát biểu khai mạc tại buổi lễ	GS. TS. Phan Quang Minh, PHT tặng hoa chúc mừng GS. TS. Mooyoung Han, SNU
Cắt băng khánh thành và đưa vào sử dụng Hệ thống cấp nước uống từ nước mưa H.O.P.S	Lễ ký kết thực hiện Dự án Nước mưa S.I.R
Các đại biểu và sinh viên uống thử nước mưa từ hệ thống H.O.P.S	GV và SV Trường ĐHXD uống thử nước mưa từ hệ thống H.O.P.S
Các đại biểu, GV và SV ĐHXD tham dự buổi lễ